Đôi mắt là một cơ quan phức tạp và nhạy cảm, cần nhiều vitamin và chất dinh dưỡng để duy trì hoạt động bình thường và bảo vệ sức khỏe. Tình trạng khô mắt, mỏi mắt mà nhiều người gặp phải có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân bao gồm cả thiếu hụt dinh dưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về khô mắt nên bổ sung vitamin gì, nên ăn uống gì, kiêng gì để cải thiện và duy trì sức khỏe cho đôi mắt của bạn.
Contents
1. Tại sao lại bị khô mắt?
Khô mắt là một tình trạng phổ biến xảy ra khi mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc khi chất lượng nước mắt không đủ tốt để duy trì độ ẩm cần thiết cho bề mặt mắt. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra khô mắt:
Suy giảm tiết nước mắt
Sản xuất tiết nước mắt thường giảm dần khi tuổi tác tăng lên hoặc do hormon thay đổi ở phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc trong giai đoạn mãn kinh thường có nguy cơ cao bị khô mắt do sự thay đổi hormone.
Chất lượng nước mắt kém
Nước mắt có ba lớp chính: nước, dầu và chất nhầy, nếu bị mất cân bằng thành phần nước mắt ở bất kỳ lớp nào đều có thể dẫn đến khô mắt. Ngoài ra, viêm tuyến nước mắt hoặc tắc nghẽn tuyến nước mắt có thể làm giảm chất lượng nước mắt.
Do yếu tố môi trường và thói quen sinh hoạt
- Thời tiết khô hanh: Gió mạnh, khí hậu khô hoặc không khí có độ ẩm thấp có thể làm nước mắt bay hơi nhanh hơn.
- Sử dụng máy điều hòa hoặc lò sưởi: Các thiết bị này thường làm giảm độ ẩm trong không khí, dẫn đến khô mắt.
- Thời gian nhìn màn hình kéo dài: Sử dụng máy tính, điện thoại hoặc xem TV trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi có thể làm giảm tần suất chớp mắt, khiến mắt khô.
- Đeo kính áp tròng: Sử dụng kính áp tròng không đúng cách hoặc trong thời gian dài có thể gây khô mắt.
Do bệnh lý hoặc thuốc
Một số bệnh lý khiến tình trạng khô mắt trở nên trầm trọng có thể kể đến như viêm bờ mi, viêm kết mạc và viêm giác mạc cũng có thể gây khô mắt,… ngoài ra một số bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus, hoặc hội chứng Sjögren có thể làm giảm sản xuất nước mắt.
Một số loại thuốc như thuốc chống dị ứng, thuốc an thần, thuốc huyết áp, và thuốc tránh thai có thể gây khô mắt như một tác dụng phụ.
Hiểu rõ nguyên nhân gây khô mắt là bước đầu tiên quan trọng để tìm ra biện pháp điều trị hiệu quả và duy trì sức khỏe mắt tốt.
2. Khô mắt do thiếu chất gì?
Khô mắt có thể do thiếu hụt một số chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe mắt. Dưới đây là các chất dinh dưỡng quan trọng mà sự thiếu hụt có thể góp phần gây ra khô mắt:
Vitamin A
- Vai trò: Vitamin A là cần thiết cho duy trì sức khỏe của giác mạc (lớp ngoài cùng của mắt) và hỗ trợ sản xuất nước mắt.
- Thiếu hụt: Thiếu vitamin A có thể gây ra khô mắt nghiêm trọng và thậm chí dẫn đến tình trạng gọi là khô giác mạc, một bệnh lý nghiêm trọng của mắt.
Omega-3 fatty acids
- Vai trò: Axit béo Omega-3 giúp giảm viêm và hỗ trợ chức năng của các tuyến meibomius, chịu trách nhiệm sản xuất lớp dầu của nước mắt, ngăn ngừa bay hơi quá nhanh.
- Thiếu hụt: Thiếu Omega-3 có thể làm giảm chất lượng và số lượng nước mắt, dẫn đến khô mắt.
Vitamin D
- Vai trò: Vitamin D có tác dụng kháng viêm và có thể giúp cải thiện tình trạng khô mắt.
- Thiếu hụt: Thiếu vitamin D có thể liên quan đến các triệu chứng khô mắt.
Vitamin E
- Vai trò: Vitamin E là một chất chống oxy hóa giúp bảo vệ các tế bào mắt khỏi tổn thương.
- Thiếu hụt: Thiếu vitamin E có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mắt.
Vitamin B6, B12, và folic acid
- Vai trò: Các vitamin nhóm B này giúp duy trì chức năng thần kinh và có thể giúp giảm các triệu chứng của khô mắt.
- Thiếu hụt: Thiếu các vitamin nhóm B có thể dẫn đến các vấn đề về mắt, bao gồm khô mắt.
Kẽm
- Vai trò: Kẽm giúp cơ thể hấp thụ vitamin A và hỗ trợ chức năng của hệ thống miễn dịch.
- Thiếu hụt: Thiếu kẽm có thể dẫn đến suy giảm thị lực và khô mắt.
Khô mắt thì nên ăn gì?
Việc bổ sung các chất dinh dưỡng này thông qua chế độ ăn uống lành mạnh hoặc thông qua các chất bổ sung dinh dưỡng (nếu cần) có thể giúp cải thiện tình trạng khô mắt và duy trì sức khỏe mắt tốt.
Do đó, để duy trì sức khỏe mắt và giảm thiểu các triệu chứng khô mắt, mỏi mắt, hãy đảm bảo rằng bạn có một chế độ ăn uống cân đối và đầy đủ các dưỡng chất trên. Các nguồn thực phẩm giàu các dưỡng chất này bao gồm:
- Vitamin A: Gan, cà rốt, khoai lang, rau cải xanh, bí đỏ.
- Omega-3: Cá hồi, cá thu, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó.
- Vitamin C: Trái cây họ cam quýt, dâu tây, ớt chuông, cải bó xôi, bông cải xanh.
- Vitamin E: Hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu thực vật, rau cải xanh.
- Kẽm: Thịt đỏ, hải sản (đặc biệt là hàu), hạt bí ngô, đậu hà lan.
- Lutein và zeaxanthin: Rau lá xanh đậm (như cải bó xôi, cải xoăn), ngô, lòng đỏ trứng.
Khô mắt có kiêng gì không?
Khi bị khô mắt, ngoài việc bổ sung các vitamin và dưỡng chất cần thiết, việc ăn kiêng đúng cách cũng rất quan trọng để giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe mắt. Dưới đây là một số thực phẩm và thói quen ăn uống nên tránh để kiểm soát tình trạng khô mắt:
- Thực phẩm có nhiều đường: Tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và làm giảm chất lượng nước mắt. Ví dụ: Đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt, và các loại thức uống có đường…
- Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo trans: Chất béo bão hòa và chất béo trans có thể góp phần gây viêm và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mắt. Ví dụ: Thực phẩm chiên, đồ ăn nhanh, bơ thực vật, bánh ngọt, và đồ ăn vặt…
- Thực phẩm mặn và chứa nhiều natri: Natri có thể làm cơ thể mất nước, gây khô mắt. Ví dụ: Đồ ăn chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, dưa chua, và đồ ăn nhẹ mặn…
- Caffeine: Caffeine có thể làm cơ thể mất nước nếu tiêu thụ quá mức. Ví dụ: Cà phê, trà, nước ngọt có caffeine, và một số loại nước tăng lực…
- Rượu và đồ uống có cồn: Rượu làm cơ thể mất nước và có thể làm khô mắt trầm trọng hơn. Ví dụ: Rượu, bia, và các loại đồ uống có cồn khác…
Việc khô mắt nên uống vitamin và dưỡng chất không chỉ giúp giảm triệu chứng khô mắt mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể của mắt. Vitamin A, Omega-3, vitamin D, vitamin E, và vitamin C đều đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và bảo vệ mắt khỏi các tổn thương. Đồng thời, chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng, kết hợp với việc uống đủ nước, sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe mắt tốt hơn. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình bổ sung nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, vì vậy chăm sóc và bảo vệ chúng là điều vô cùng quan trọng.
>> Xem ngay: