Ước tính trên thế giới có khoảng 38 triệu người bị mù và 110 triệu người có thị lực kém và có nguy cơ bị mù [1]. Riêng bệnh mù màu trên thế giới thì nam giới chiếm khoảng 8% và ở nữ giới là 0,5% bị mù màu [2].
May mắn thay, hiện nay có những phương pháp kiểm tra mù màu với độ chính xác cao như bảng kiểm tra thị lực màu được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề về thị lực màu và đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp. Hãy cùng Khánh Linh Huvitz tìm hiểu về cách kiểm tra mù màu một cách chính xác và hiệu quả.
Mù màu là gì?
Mù màu là một tình trạng mắt không có khả năng nhìn hoặc gặp khó khăn trong việc phân biệt một số màu nhất định. Trong trường hợp này, người bệnh vẫn nhìn rõ vật chỉ là khả năng nhận biết màu sắc bị hạn chế. Mặc dù không ảnh hưởng đến tính mạng, nhưng bệnh có thể di truyền cho thế hệ sau, với nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Các triệu chứng của bệnh mù màu thường dễ nhận biết, từ nhìn thấy màu sắc không giống với mọi người đến việc không nhìn thấy bất kỳ màu nào, chỉ nhìn thấy mọi thứ trong sắc thái của màu xám. Một số dấu hiệu nhận biết bao gồm việc không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định và việc sử dụng sai màu khi vẽ. Để nhận biết kịp thời và tìm giải pháp phù hợp, việc nhận biết các dấu hiệu này là rất quan trọng.
Bảng kiểm tra thị lực màu và cách test mù màu chính xác
Dưới đây là 3 bảng kiểm tra thị lực màu chính xác nhất và được sử dụng rộng rãi:
Kiểm tra mù màu Ishihara
Bảng kiểm tra mù màu Ishihara là một trong những công cụ phổ biến được sử dụng để chẩn đoán mù màu. Bảng này bao gồm một loạt các hình ảnh được tạo thành từ các chấm màu khác nhau. Mỗi hình ảnh được thiết kế để chỉ có thể nhìn thấy được bởi những người có thị lực bình thường, trong khi những người mắc mù màu có thể nhìn thấy hình ảnh khác hoặc không thể nhìn thấy chúng hoàn toàn.
Cách kiểm tra mù màu với bảng Ishihara là người test sẽ nhìn vào từng hình ảnh trên bảng Ishihara một cách cẩn thận và trả lời màu họ nhìn thấy một cách chính xác nhất có thể. Dựa vào kết quả, họ có thể xác định xem người đó có mắc mù màu hay không, cũng như mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
Dưới đây là một số hình ảnh màu sắc cơ bản trong bảng Ishihara test mù màu:
Bảng kiểm tra thị lực màu 1
Tất cả mọi người, kể cả người mù màu, đều có thể nhìn thấy số 12.
Bảng kiểm tra thị lực màu 2
Nhìn thấy 2 đường màu đỏ + tím: thị lực bình thường
Nhìn thấy đường màu tím: bị mù màu đỏ (Protanopia)
Nhìn thấy đường màu đỏ: bị mù màu xanh lá cây (Deuteranopia)
Bảng kiểm tra thị lực màu 3
Nhìn thấy số 5: thị giác bình thường.
Nhìn thấy số 2: bị mù màu đỏ và xanh lục.
Không thấy số gì: bị mù màu toàn bộ.
Bảng kiểm tra thị lực màu 4
Nhìn thấy số 74: thị giác bình thường.
Nhìn thấy số 21: bị mù màu đỏ và xanh lục.
Không thấy số gì: bị mù màu toàn bộ.
Bảng kiểm tra thị lực màu 5
Nhìn thấy số 6: thị giác bình thường.
Không thấy số gì: đa số là người bị mù màu
Bảng kiểm tra thị lực màu 6
Nhìn thấy số 8: thị giác bình thường.
Nhìn thấy số 3: bị mù màu đỏ.
Không thấy số gì: bị mù màu toàn bộ.
>>> Tự Test kiểm tra mù màu Ishihara online tại đây: https://colormax.org/color-blind-test/
>>> Hướng dẫn tự xác định chỉ số mắt bình thường nhanh chóng
Bài test mù màu Cambridge
Bảng kiểm tra mù màu Cambridge là một công cụ chẩn đoán mù màu phổ biến khác được sử dụng trong thực hành y khoa. Bảng này bao gồm một loạt các hình ảnh được tạo thành từ các chấm màu khác nhau, tương tự như bảng Ishihara.
Cách kiểm tra mù màu với bảng Cambridge tương tự như với bảng Ishihara. Người test sẽ nhìn vào từng hình ảnh trên bảng và cố gắng nhận biết màu sắc của nó. Phản ứng của họ sẽ được so sánh với phản ứng của người có thị lực bình thường.
Trong quá trình kiểm tra, người test thường yêu cầu người được thử nghiệm nhìn vào các hình ảnh trên bảng Cambridge một cách cẩn thận và trả lời màu họ nhìn thấy một cách chính xác nhất có thể. Dựa vào kết quả, họ có thể xác định xem người đó có mắc mù màu hay không, và nếu có, mức độ nghiêm trọng của tình trạng đó.
Test mù màu Farnsworth-Munsell
Bảng kiểm tra mù màu Farnsworth-Munsell (FM 100 Hue Test) là một công cụ chẩn đoán mù màu phổ biến được sử dụng trong thực hành y khoa và công nghệ mắt kính. Bảng này bao gồm một loạt các mẫu màu sắc được sắp xếp theo trình tự, từ các màu sắc có biên độ khác nhau.
Cách kiểm tra mù màu với bảng FM 100 Hue Test khá khác biệt so với các bảng kiểm tra mù màu truyền thống như Ishihara hay Cambridge. Thay vì chỉ phải nhận biết các màu sắc cụ thể, người thử nghiệm sẽ phải sắp xếp các mẫu màu theo trình tự màu sắc chính xác từ màu sáng đến màu tối.
Quá trình kiểm tra bắt đầu khi người test nhìn vào các mẫu màu trên bảng và sắp xếp chúng theo trình tự màu sắc chính xác nhất có thể. Phản ứng của họ sẽ được ghi lại và đánh giá để xác định xem họ có khả năng nhìn biết màu sắc một cách chính xác hay không, cũng như mức độ nghiêm trọng của mù màu nếu có.
Việc kiểm tra mù màu bằng bảng kiểm tra thị lực màu là một phần quan trọng của chăm sóc sức khỏe mắt, đặc biệt đối với những người làm việc trong lĩnh vực cần sự nhạy bén trong nhận biết màu sắc như ngành thiết kế, nghệ thuật, và an toàn lao động. Việc sử dụng các bảng này đòi hỏi sự chính xác và kiên nhẫn từ cả người thử nghiệm và người thực hiện kiểm tra. Đồng thời, việc nhận biết và điều trị sớm các trường hợp mù màu có thể giúp người bệnh tìm ra các giải pháp phù hợp để làm việc và học tập một cách hiệu quả hơn trong cuộc sống hàng ngày.
>>> Xem ngay: Cách tự đọc kết quả khám mắt khi đi khám
[1]Thylefors, B., Negrel, A., Pararajasegaram, R., & Dadzie, K. (1995). Global data on blindness.. Bulletin of the World Health Organization, 73 1, 115-21 . [2]Žiūrienė, R., Usovaitė, A., & Reimeris, R. (2010). Internet Adaptation for Colour-Blind Persons. Santalka, 18, 118-126. https://doi.org/10.3846/coactivity.2010.43.